evgin / illüstrasyon - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -860-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 31.5.2007

Gönderim Nu.: 860

 

Türkçe Sözlük'ten

evgin sıfat, halk ağzında Acil: "Bu, evgin bir iştir, fazla geciktirmeyiniz."- .

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

illüstrasyon : Fransızca (illustration) bu söz "resimle süsleme" veya "Kitap içindeki bir yazıyı açıklayan veya süsleyen resim." anlamlarına gelmektedir. Bu söz yerine kullanılmak üzere Kurumumuz tarafından resimleme karşılığı önerilmiştir.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

Dağarcığınıza Her Gün İki Söz başlığıyla yürütülen bu çalışmamız kapsamında gönderilen sözlerden ilki, Kurumumuz tarafından hazırlanan Güncel Türkçe Sözlük'ten seçilmektedir. Bu seçimde de öncelik, içinde bulunulan önemli gün ve haftalarla ilgili sözler ve ülke gündeminde sıkça kullanılmaya başlanan sözlere verilmektedir. İkincisini ise dilimize yerleşme eğilimi gösteren yabancı sözlere Kurumumuz tarafından önerilen karşılıklar oluşturmaktadır. Bu önerilere yönelik bilgi ve görüşlerinizin ilgili kurullarımızca değerlendirilebilmesi için ağ sayfamızda yer alan Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki başvuru belgesini kullanabilirsiniz.

 

harcıâlem / swap - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -859-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 30.5.2007

Gönderim Nu.: 859

 

Türkçe Sözlük'ten

harcıâlem sıfat (ha'rcıa:lem) Arapça harc + 'âlem 1. Herkesin alabileceği, herkesin kullanabileceği, herkesin işine yarayan, her keseye uygun: "Pamuklu kumaş harcıâlemdir." 2.Hiçbir özelliği olmayan, yeniliği olmayan, basmakalıp: "O mesleğe girenleri hırpalamak, gülünçleştirmek, karalamak gibi kolay ve harcıâlem eğilime kapılmak çok sakıncalı bir tutumdur."- H. Taner.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

swap : İngilizce kökenli bu bankacılık terimi "Kâr etmek veya kur farklılıklarından korunmak amacıyla farklı vadeler itibarıyla döviz alınıp satılması." anlamında kullanılmaktadır. Kurumumuz bu söz için takaslama ve takas karşılıklarını önermektedir.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

Dağarcığınıza Her Gün İki Söz başlığıyla yürütülen bu çalışmamız kapsamında gönderilen sözlerden ilki, Kurumumuz tarafından hazırlanan Güncel Türkçe Sözlük'ten seçilmektedir. Bu seçimde de öncelik, içinde bulunulan önemli gün ve haftalarla ilgili sözler ve ülke gündeminde sıkça kullanılmaya başlanan sözlere verilmektedir. İkincisini ise dilimize yerleşme eğilimi gösteren yabancı sözlere Kurumumuz tarafından önerilen karşılıklar oluşturmaktadır. Bu önerilere yönelik bilgi ve görüşlerinizin ilgili kurullarımızca değerlendirilebilmesi için ağ sayfamızda yer alan Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki başvuru belgesini kullanabilirsiniz.

 

yer altı / idefiks - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -858-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 29.5.2007

Gönderim Nu.: 858

 

Türkçe Sözlük'ten

yer altı isim Yerin yüzeyi altındaki bölümü: "Burası soğuk, ıslak bir yer altı odası..."- M. Ş. Esendal. Birleşik Sözleryer altı çarşısı            yer altı kaynakları         yer altı merdiveni yer altı suları  yer altı treni         yeraltı sıfat Gizli ve zararlı: "Yeraltı faaliyet."- . Birleşik Sözler yeraltı dünyası

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

idefiks : Fransızca (idée fixe) bu söz, "Kişinin etkisinden kendisini kurtaramadığı yersiz, saçma düşünce, sabit fikir." anlamına gelmektedir. Bu söz için dilimizde saplantı karşılığı bulunmaktadır.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

Dağarcığınıza Her Gün İki Söz başlığıyla yürütülen bu çalışmamız kapsamında gönderilen sözlerden ilki, Kurumumuz tarafından hazırlanan Güncel Türkçe Sözlük'ten seçilmektedir. Bu seçimde de öncelik, içinde bulunulan önemli gün ve haftalarla ilgili sözler ve ülke gündeminde sıkça kullanılmaya başlanan sözlere verilmektedir. İkincisini ise dilimize yerleşme eğilimi gösteren yabancı sözlere Kurumumuz tarafından önerilen karşılıklar oluşturmaktadır. Bu önerilere yönelik bilgi ve görüşlerinizin ilgili kurullarımızca değerlendirilebilmesi için ağ sayfamızda yer alan Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki başvuru belgesini kullanabilirsiniz.

 

Makyavelcilik / iskonto - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -857-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 28.5.2007

Gönderim Nu.: 857

 

Türkçe Sözlük'ten

Makyavelcilik -ği  özel, isim Politikada, amaca ulaşmak için ahlaka aykırı da olsa her türlü aracı hoş gören anlayış, Makyavelizm.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

iskonto : İtalyanca kökenli ıskonto (sconto) sözü, ticaret hayatımızda sıklıkla kullanılmaktadır. Bu söz için Kurumumuz dilimizde bulunan indirim kelimesinin uygun bir karşılık olduğu görüşündedir. Ticari senetler söz konusu olduğunda ise ıskonto yerine yine dilimizde bulunan kırdırma karşılığının kullanılması daha uygun olacaktır.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

Dağarcığınıza Her Gün İki Söz başlığıyla yürütülen bu çalışmamız kapsamında gönderilen sözlerden ilki, Kurumumuz tarafından hazırlanan Güncel Türkçe Sözlük'ten seçilmektedir. Bu seçimde de öncelik, içinde bulunulan önemli gün ve haftalarla ilgili sözler ve ülke gündeminde sıkça kullanılmaya başlanan sözlere verilmektedir. İkincisini ise dilimize yerleşme eğilimi gösteren yabancı sözlere Kurumumuz tarafından önerilen karşılıklar oluşturmaktadır. Bu önerilere yönelik bilgi ve görüşlerinizin ilgili kurullarımızca değerlendirilebilmesi için ağ sayfamızda yer alan Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki başvuru belgesini kullanabilirsiniz.

 

dönence / hukşat - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -856-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 25.5.2007

Gönderim Nu.: 856

 

Türkçe Sözlük'ten

dönence isim, coğrafya, gök bilimi Yerküre üzerinde, güneş ışınlarının yılda iki kez dik açı ile geldiği, sıcak kuşağın kuzey ve güney sınırlarını oluşturan ve Ekvator'un 23° 27' kuzey ve güneyinden geçtiği varsayılan iki çemberden her biri, tropika: "Oğlak dönencesi. Yengeç dönencesi."- .Birleşik Sözler kış dönencesi            Oğlak dönencesi          yaz dönencesi Yengeç dönencesi

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

hukşat : İngilizce hook (kanca, çengel) ve shoot (atış) sözlerinden oluşan bu birleşik kelime basketbolda "Sepete yan dönerek dışta kalan kolla, çengel şeklinde yapılan atış." anlamında kullanılmaktadır. Kurumumuz da bu söz için çengel atış karşılığını önermektedir.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

Dağarcığınıza Her Gün İki Söz başlığıyla yürütülen bu çalışmamız kapsamında gönderilen sözlerden ilki, Kurumumuz tarafından hazırlanan Güncel Türkçe Sözlük'ten seçilmektedir. Bu seçimde de öncelik, içinde bulunulan önemli gün ve haftalarla ilgili sözler ve ülke gündeminde sıkça kullanılmaya başlanan sözlere verilmektedir. İkincisini ise dilimize yerleşme eğilimi gösteren yabancı sözlere Kurumumuz tarafından önerilen karşılıklar oluşturmaktadır. Bu önerilere yönelik bilgi ve görüşlerinizin ilgili kurullarımızca değerlendirilebilmesi için ağ sayfamızda yer alan Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki başvuru belgesini kullanabilirsiniz.

 

kulunç / skala - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -855-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 24.5.2007

Gönderim Nu.: 855

 

Türkçe Sözlük'ten

kulunç -cu isim Arapça kulunc  Şiddetli omuz ve sırt ağrısı: "Nefesi, kulunca, sıtmaya, havaleye, saraya, çarpıntıya birebirmiş."- H. R. Gürpınar. Atasözü, deyim ve birleşik fiiller  kulunç girmek   kulunç kırmak

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

skala : İtalyanca kökenli skala (scala) sözü Güncel Türkçe Sözlük'te "1. Bir bestede kullanılabilecek aynı türden sesler kümesi, 2. Genellikle ölçü aletlerinde gösterge çizelgesi, 3. eskimiş Gam." biçiminde tanımlanmaktadır. Aynı söz dilimizde dizi, sıra anlamında da kullanılmaktadır. Kurumumuz bu söz için yerine göre kullanılmak üzere yelpaze, gösterge, çizelgesi karşılıklarını önermektedir.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

Dağarcığınıza Her Gün İki Söz başlığıyla yürütülen bu çalışmamız kapsamında gönderilen sözlerden ilki, Kurumumuz tarafından hazırlanan Güncel Türkçe Sözlük'ten seçilmektedir. Bu seçimde de öncelik, içinde bulunulan önemli gün ve haftalarla ilgili sözler ve ülke gündeminde sıkça kullanılmaya başlanan sözlere verilmektedir. İkincisini ise dilimize yerleşme eğilimi gösteren yabancı sözlere Kurumumuz tarafından önerilen karşılıklar oluşturmaktadır. Bu önerilere yönelik bilgi ve görüşlerinizin ilgili kurullarımızca değerlendirilebilmesi için ağ sayfamızda yer alan Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki başvuru belgesini kullanabilirsiniz.

 

yolluk / haute-couture - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -854-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 23.5.2007

Gönderim Nu.: 854

 

Türkçe Sözlük'ten

yolluk -ğu  isim 1. Yolculuk sırasında yenmek üzere hazırlanan yiyecek, yol azığı. 2. Yolcuya verilen armağan. 3. Koridorlara serilen, dar ve uzun halı, yol halısı. 4. Yol masrafı olarak ödenen para, harcırah: "Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin ödenek ve yollukları kanunla düzenlenir."- Anayasa.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

haute-couture : Fransızca haute (yüksek tabaka) ve couture (dikiş) sözlerinden oluşan bu birleşik kelime daha çok moda alanında kullanılmaktadır. Bu söz için Kurumumuz has makas karşılığını önermektedir.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

Dağarcığınıza Her Gün İki Söz başlığıyla yürütülen bu çalışmamız kapsamında gönderilen sözlerden ilki, Kurumumuz tarafından hazırlanan Güncel Türkçe Sözlük'ten seçilmektedir. Bu seçimde de öncelik, içinde bulunulan önemli gün ve haftalarla ilgili sözler ve ülke gündeminde sıkça kullanılmaya başlanan sözlere verilmektedir. İkincisini ise dilimize yerleşme eğilimi gösteren yabancı sözlere Kurumumuz tarafından önerilen karşılıklar oluşturmaktadır. Bu önerilere yönelik bilgi ve görüşlerinizin ilgili kurullarımızca değerlendirilebilmesi için ağ sayfamızda yer alan Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki başvuru belgesini kullanabilirsiniz.

 

keyfekeder / start - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -853-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 22.5.2007

Gönderim Nu.: 853

 

Türkçe Sözlük'ten

keyfekeder sıfat Arapça keyfe + keder Pek üzerinde durulmayan, önem verilmeyen.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

start : İngilizce start sözü "başlamak" anlamına gelmektedir. Oldukça yaygınlaşan bu söz için dilimizde başlama, çıkış gibi karşılıklar bulunmaktadır Emir olarak kullanıldığı zaman da başla ifadesi tercih edilmelidir. Özellikle bilgisayarda start komutu için de başla ve başlatmak sözleri kullanılabilir.   start almak ; başlamak start vermek ;  başlatmak start yeri ; başlama yeri

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

Dağarcığınıza Her Gün İki Söz başlığıyla yürütülen bu çalışmamız kapsamında gönderilen sözlerden ilki, Kurumumuz tarafından hazırlanan Güncel Türkçe Sözlük'ten seçilmektedir. Bu seçimde de öncelik, içinde bulunulan önemli gün ve haftalarla ilgili sözler ve ülke gündeminde sıkça kullanılmaya başlanan sözlere verilmektedir. İkincisini ise dilimize yerleşme eğilimi gösteren yabancı sözlere Kurumumuz tarafından önerilen karşılıklar oluşturmaktadır. Bu önerilere yönelik bilgi ve görüşlerinizin ilgili kurullarımızca değerlendirilebilmesi için ağ sayfamızda yer alan Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki başvuru belgesini kullanabilirsiniz.