hakim / brand extention - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -1004-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 31.12.2007

Gönderim Nu.: 1004

 

Türkçe Sözlük'ten

hakim sıfat, eskimiş (haki:m) Arapça hakim 1. Bilge. 2. din b. Her şeyi bilen (Tanrı). hâkim sıfat (ha:kim) Arapça hākim 1. Egemenliğini yürüten, buyruğunu yürüten, sözünü geçiren, egemen: "Arkasında yavaş fakat çok hâkim bir ses işitmişti."- A. Gündüz. 2. Başta gelen, başta olan, baskın çıkan. 3. Duygu, davranış vb.ni iradesiyle denetleyebilen (kimse): "Bir kere sinirlerine bu kadar hâkim oyuncu görmedim."- H. Taner. 4. Yüksekten bir yeri bütün olarak gören: "Denize hâkim bir köşk." 5. isim, hukuk  Yargıç: "En azılı katili, eli titrek bir hâkim mahkûm eder ve bir Çingene asar."- F. R. Atay. 6. Baskın. Atasözü, deyim ve birleşik fiiller hâkim olmak

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

brand extention : İngilizce brand (marka) ve extention (yayılma, genişleme) sözlerinden oluşan brand extention dilimizde "Herhangi bir alanda çok tanınan bir markanın farklı alanlarda ürünler ortaya koyması." anlamıyla kullanılmaya başlanmıştır. Bu söz için Kurumumuz marka türlemesi ve marka yayılımı karşılıklarını önermektedir.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

 

övünmek / amboli - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -1003-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 28.12.2007

Gönderim Nu.: 1003

 

Türkçe Sözlük'ten

övünmek (-le) 1. Bir niteliği sebebiyle kendini yücelmiş sayarak bundan abartmalı bir biçimde söz etmek, iftihar etmek: "Sonra oyuncakları ile övünen bir çocuk gibi gülümseyerek ilave ederdi."- Y. K. Karaosmanoğlu. 2. (nsz)  Kendi kendini övmek: "Yaptığı fedakârlıktan övünüyor diye kadına kızardık."- A. Gündüz. öğün isim 1. Kez, defa. 2. Yemek vakti: "Her öğün tıka basa yediği iki katlı ekmek kadayıfı ile.."- H. E. Adıvar. 3. Bir vakitlik yemek.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

amboli : Fransızca amboli (embolie) sözü tıpta "Atardamar kanının pıhtılaşması veya yağ parçacıklarının oluşması sonucunda meydana gelen tıkanma." anlamında kullanılmaktadır. Bu söz için dilimizde damar tıkanıklığı karşılığı bulunmaktadır.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

 

içerlek / amortisman - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -1002-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 27.12.2007

Gönderim Nu.: 1002

 

Türkçe Sözlük'ten

içerlek -ği sıfat 1. Yanındakilerden daha içeride, daha geride bulunan: "İçerlek birahanenin uzun koridorunda kendimi çok yabancı buldum."- P. Safa. 2. İçine çökmüş, derinde olan: "Siyah oyuklarında içerlek gözleri sağa sola çevrildi."- P. Safa.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

amortisman : Fransızcadan (amortissement) dilimize geçen bu söz "Taşınmaz malların aşınmalarına karşılık olarak yıllık kârdan ayrılan belirli pay." anlamına gelmektedir. Bu söz için Kurumumuzca yıpranma payı karşılığı önerilmiştir.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

 

geçim kapısı / düalizm - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -1001-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 26.12.2007

Gönderim Nu.: 1001

 

Türkçe Sözlük'ten

geçim kapısı isim Yaşamak için gereken kazancın sağlandığı iş yeri.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

düalizm : Fransızca düalizm (dualisme) sözü felsefede "Birbirinden ayrı, birbirinden bağımsız, birbirine geri götürülemeyen, birbirinin yanında veya karşısında bulunan iki ilkenin varlığını kabul eden görüş." anlamında geçmektedir. Bu söz için dilimizde ikicilik karşılığı bulunmaktadır.             düalist (dualiste) ; ikici

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

 

şaşkaloz / blöf - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -1000-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 25.12.2007

Gönderim Nu.: 1000

 

Türkçe Sözlük'ten

şaşkaloz sıfat, hakaret yollu 1. Şaşı (kimse). 2. Şaşkın (kimse).

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

blöf : İngilizce blöf (bluff) sözü dilimizde "Karşısındaki kişiyi yanıltarak veya yıldırarak bir işten caydırmak için söylenen asılsız söz veya takınılan aldatıcı tavır." anlamında kullanılmaktadır. Bu söz yerine Türkçe kurusıkı ifadesi kullanılabilir.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

 

garabet / doktrin - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -999-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 24.12.2007

Gönderim Nu.: 999

 

Türkçe Sözlük'ten

garabet isim, eskimiş (gara:bet) Arapça garabet Yadırganacak yönü olma, gariplik, tuhaflık: "Bu kızda izahı güç bir garabet var."- P. Safa. karabet isim, eskimiş (kara:bet) Arapça karabet 1. Yakınlık. 2. Hısımlık.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

doktrin : Fransızca doktrin (doctrine) sözü "1. Bilimde, felsefede bir görüşü bir sistem içinde belli bir anlayışa, düşünceye dayalı olarak oluşturan ilke ve dogmalar bütünü, 2. Belli bir anlayışa, düşünceye dayalı olan ilke veya ilkeler dizisi." anlamlarına gelmektedir. Sözün her iki anlamı için de dilimizdeki öğreti sözü uygun bir karşılıktır.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

 

bayramüstü / partner - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -998-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 19.12.2007

Gönderim Nu.: 998

 

Türkçe Sözlük'ten

bayramüstü zarf (bayra'müstü) Bayrama yakın.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

partner : İngilizce partner sözü "1. İkişer kişilik gruplarla oynanan oyunlarda, ortak oynayan iki kişiden her birinin öbürüne göre durumu, 2. Birlikte iş yapan, ortaklaşa yararlarla birbirlerine bağlı kimselerden her biri." anlamlarına gelmektedir. Bu yabancı söz için dilimizde eş, ortak gibi karşılıklar bulunmaktadır.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

 

bayram haftasını mangal tahtası anlamak / alogami - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -997-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 18.12.2007

Gönderim Nu.: 997

 

Türkçe Sözlük'ten

bayram haftasını mangal tahtası anlamak şaka yollu Sözü, konu ile hiçbir ilgisi olmayacak biçimde ters anlamak.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

alogami : Fransızca alogami (allogamie) sözü bitki biliminde "Erkek organlardaki çiçek tozunun, rüzgâr veya böceklerin aracılığıyla çiçeklerin tepeciğine konması." anlamına gelmektedir. Bu söz için dilimizde tozlaşma karşılığı bulunmaktadır.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

 

şebiarus / fonem - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -996-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 17.12.2007

Gönderim Nu.: 996

 

Türkçe Sözlük'ten

şebiarus isim, eskimiş (şebiaru:su) Farsça şeb + Arapça arus  Düğün gecesi. Şebiarus özel, isim (şebiaru:su) Farsça şeb + Arapça arus  Mevlana'nın ölüm yıl dönümü olan 17 Aralıkta Konya'da düzenlenen tören.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

fonem : Fransızca fonem (phoneme) sözü dil bilgisi alanında "Dildeki başka seslerle kurduğu ilişki yönünden belirlenen ayırıcı özelliği bulunan ses ögesi." anlamında kullanılmaktadır. Bu söz için dilimizde ses birimi karşılığın bulunmaktadır.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin