mihaniki / free-lance - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -964-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 31.10.2007

Gönderim Nu.: 964

 

Türkçe Sözlük'ten

mihaniki sıfat, eskimiş (miha:niki) Arapça mihaniki  Düşünmeden, ölçülerek değil de yalnızca alışkanlığın verdiği kolaylıkla veya yalnız kasların hareketiyle yapılan (iş, hareket vb.): "Mihaniki bir sükûn ile keserini eline aldı."- Ö. Seyfettin.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

free-lance: İngilizce free-lance sözü "Bireyin emeğini bir kuruma bağlı kalmadan dilediği kadar yere satabilmesi." anlamında kullanılmaktadır. Kurumumuz, bu söz için dilimizdeki başına buyruk, bağımsız, serbest gibi sözlerin yerine göre kullanılabileceği görüşündedir.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

 

takdir hakkı / tonmayster - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -963-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 30.10.2007

Gönderim Nu.: 963

 

Türkçe Sözlük'ten

takdir hakkı isim, hukuk Kanunun belirlediği durumlarda yargıca tanınan değerlendirme serbestliği, takdir yetkisi.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

tonmayster : Almanca tonmayster (Tonmeister) sözü "Radyo veya televizyonda ses sorumlusu." anlamına gelmektedir. Bu söz için Kurumumuzca ses yönetmeni karşılığı önerilmiştir.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

 

engin / hedging - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -962-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 26.10.2007

Gönderim Nu.: 962

 

Türkçe Sözlük'ten

engin (I) sıfat 1. Ucu bucağı görünmeyecek kadar geniş, çok geniş, vâsi: "Bu deniz de sabahın sisi içinde engin, sınırsız bir deniz gibi görünür."- H. Taner. 2. isim  Açık deniz: "Enginden dönen deniz kuşları sessiz kanatlarıyla başımın üstünde dolaşıyorlar."- R. N. Güntekin. engin (II) sıfat, halk ağzında 1. Değer ve fiyatı düşük olan: "Engin mal." 2. Yüksekte olmayan, alçak (yer), ingin, münhat: "Engin olur bizim elin ovası / Yüksek olur yaylaların havası."- Halk türküsü.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

hedging : İngilizce hedge fiilinden  türeyen bu söz, bir bankacılık terimi olarak "Bir malda veya bir taşınırda  gelecekte ortaya çıkabilecek fiyat değişikliklerine karşı korunmak amacıyla vadeli sözleş­me yapılması." anlamına gelmektedir. Kurumumuz, hedging için dilimizde var olan koruma sözünün uygun bir karşılık olduğu görüşündedir.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

 

toplamak / kariyer - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -961-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 25.10.2007

Gönderim Nu.: 961

 

Türkçe Sözlük'ten

toplamak (-i) 1. Bir araya getirmek: "Şairin bütün eserlerini, bütün hatıralarını toplayacak."- O. S. Orhon. 2. (nsz)  Devşirmek: "Kırlardan çiçek topladık."3. Devşirip kaldırmak: "Sofrayı toplamak. Yatakları toplamak." 4. Dağınıklıktan kurtarmak: "Bu odayı biraz toplamak gerek." 5.  Bir araya getirmek, düzene sokmak, düzeltmek: "Uzun yağlı saçlarını parmaklarıyla taradı, kalpağının altında topladı."- M. Ş. Esendal. 6. (nsz)  Artırıp biriktirmek: "Epey servet toplamış." 7. (nsz)  Hizmete çağırmak: "Asker toplamak." 8. Vergi veya bağışı verecek olanlardan almak. 9. (nsz)  Şişmanlamak, kilo almak. 10. (nsz)  Çıban, yara irinlenmek. 11. matematik  Sayıları veya nicelikleri birbirine ekleyip toplamını bulmak.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

kariyer: Fransızca kariyer (carriere) sözü "taş ocağı; koşu yeri; meslek" gibi anlamlar taşımaktadır. Dilimize daha çok "herhangi bir alanda uzmanlık" anlamında kullanılmakta olan bu söz için Kurumumuz tarafından meslek, uzmanlaşma karşılıkları önerilmiştir. Buna göre, sözün kariyer yapmak biçimindeki kullanımı için de meslekte yükselmek, uzmanlaşmak karşılıkları uygun olacaktır.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

 

terütaze / on-line - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -960-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 24.10.2007

Gönderim Nu.: 960

 

Türkçe Sözlük'ten

terütaze sıfat, eskimiş (te'rüta:ze) Farsça ter + taze  Çok taze, körpe: "Frenk illerinde ... tenorların akbabaya dönmüş, kartlaşmışlarına bile terütaze kızlar gönül verirlermiş."- R. H. Karay.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

on-line : İngilizce bu söz bilişim alanında "Bilgisayar sisteminde sunucuya bağlı ve çalışır durumda olma." anlamında kullanılmaktadır. Bu söz için çevrim içi uygun bir karşılıktır.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

 

ters türs / off-line - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -959-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 23.10.2007

Gönderim Nu.: 959

 

Türkçe Sözlük'ten

ters türs sıfat 1. Düzgün gitmeyen, iyi işlemeyen: "Ters türs bir yönetim." 2. zarf  Gelişigüzel, rastgele.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

off-line : İngilizce bu söz bilişim alanında "Bilgisayar sisteminde sunucuya bağlı ve çalışır durumda olmama." anlamında kullanılmaktadır. Bu söz için çevrim dışı uygun bir karşılıktır.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

 

takım erki / zeplin - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -958-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 22.10.2007

Gönderim Nu.: 958

 

Türkçe Sözlük'ten

takım erki isim, toplum bilimi Oligarşi. oligarşi isim, toplum bilimi Fransızca oligarchie Siyasal gücün birkaç kişilik bir grubun elinde toplandığı yönetim, aristokrasinin daralmış biçimi, takım erki: "Bugün Fransa gibi iki yüz yıl önce oligarşiyi yıkmış bir ülkede hâlâ kral diye bağıranlar vardır."- N. Cumalı.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

zeplin : Almanca zeplin (Zeppelin) sözü "Havada yolcu taşımaya yarayan, sert gövdeye sahip, gazla yükselen ve pervanelerle hareket eden araç." anlamındadır. Bu söz için dilimizde hava gemisi karşılığı bulunmaktadır.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

 

şıra / simultane - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -957-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 19.10.2007

Gönderim Nu.: 957

 

Türkçe Sözlük'ten

şıra isim Farsça şire 1. Henüz mayalanmamış üzüm suyu. 2. Bazı meyve ve sebzelerin özü: "Elma şırası." 3. argo  Süzülmüş afyon.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

simultane : Fransızca (simultane) bu söz "aynı anda olan" anlamıyla sıfat olarak kullanılmaktadır. Daha çok simultane tercüme/çeviri biçiminde geçen bu söz yerine Kurumumuzca anında karşılığı önerilmiştir.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin

 

senelmek / libero - Dağarcığınıza Her Gün İki Söz -956-

TÜRK DİL KURUMU

Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar

Elektronik Posta Hizmeti

Tarih: 18.10.2007

Gönderim Nu.: 956

 

Türkçe Sözlük'ten

şenelmek (nsz), halk ağzında 1. Boş bir yer, insanların yerleşmesiyle yurt durumuna gelmek, meskûn olmak. 2. Sevinmek, keyiflenmek, neşelenmek. 3. Bitki gelişmek, büyümek, serpilmek.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

libero : İtalyanca libero sözü futbolda "Savunmanın gerisinde görev yapan, önündeki savunma oyuncularını kontrol eden, yöneten, yardımcı ve serbest hareket edebilen savunma oyuncusu." için kullanılmaktadır. Bu söz yerine dilimizde son adam karşılığı bulunmaktadır.

Türk Dil Kurumu Elektronik Posta Hizmeti Türkçe Sözlük'ten anlamını öğrenmek istediğiniz sözleri ve Türkçe karşılığını öğrenmek istediğiniz yabancı sözleri Bilgi Edinme Hakkı bölümündeki etkileşimli belgeyi kullanarak bildirebilirsiniz. Adı, soyadı, adres ve telefon numarası açık olarak belirtilmeyen ve "İstenilen Bilgiler ve Belgeler" bölümü anlaşılır olmayan başvurular, Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereğince değerlendirilemeyecektir.   Türk Dil Kurumu Atatürk Bulvarı, 217 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 61 00 (5 hat) Belgegeçer (Faks) : 0 312 428 52 88 Genel Ağ (İnternet) http://tdk.org.tr

Hazırlayanlar: Uzm. Âdem Terzi Uzm. Beyza Gültekin